Lieve Jordan Peterson-mannen, emancipeer!

Nieuws 26 mei 2023 door Leendert Vooijce

Omdat de jonge witte heteroseksuele man het volgens hemzelf steeds moeilijker heeft in deze tijd, klampt hij zich vast aan de conservatieve ideeën van iemand zoals Jordan Peterson. Om zelf maar niet in beweging te hoeven komen. Peterson heeft afgelopen mei in een vol Ahoy Rotterdam uiteen kunnen zetten waarom hij tegen vernieuwing van traditionele man-vrouwverhoudingen is, om nog maar niet te spreken over de volgens hem doorgeslagen linkse genderideologie. 

“Wij krijgen overal de schuld van”

Jordan Peterson dept de tranen van “wij krijgen overal de schuld van” en “mannen hebben het moeilijker dan ooit”. Twee veelgehoorde quotes van witte mannen in een onlangs gepubliceerd onderzoek van ‘Een Vandaag’.

Maar ik snap hem ook wel

Ik begrijp het wel dat het voor hem frustrerend is wanneer hij, de (jonge) man, de schuld krijgt van een systeem dat niet eigenhandig door hem gebouwd is. Ook hij is daar gewoon onderdeel van geworden. En wanneer er een directe aanval op hem wordt geopend, of er redeloos schuldig op zijn voorhoofd wordt geplakt, snap ik ook dat er een verwijdering ontstaat van de collectieve beweging die gemaakt moet worden naar een inclusievere wereld.   

Maar hij moet zich wel bewust worden van zijn privilege binnen dat systeem. Want het klinkt als grotesk zelfmedelijden als hij roept; “Alle andere groepen worden voorgetrokken.” of, “Ik wil bij de overheid werken, maar daar heb ik nu helemaal een streepje achter.” Terwijl er meer Nederlandse CEO’s zijn die Peter heten dan directeuren die vrouw zijn. Zoals de vrouw zich heeft los moeten wrikken uit het vastomlijnde beeld van vrouw zijn, zou de man dat ook moeten pogen. De vrijheid zit hem niet in stilstand, in alles houden zoals het was, maar juist in beweging. 

Een wit heteroseksueel comfortabel bed

De westerse wereld die wij kennen is als het ware een bed. Gebouwd voor en door de witte heteroseksuele man vanuit één specifiek idee van comfort. Hij ligt daar lekker in zijn luiheid terwijl de rest; de vrouwelijke en genderdiverse mens, de zwarte en niet westerse mens, de fysiek uitgedaagde mens, de neurodiverse mens, en zo verder, zich moet verhouden naar zíjn idee van comfort. Dit westerse patriarchale idee van levensbetekenis zouden we allemaal moeten nastreven. Ieder mens zal zich moeten aanpassen naar dat evenbeeld. Maar het wordt tijd dat hij wakker wordt. Zich realiseert dat het westers patriarchale idee exclusief is. Uit dat bed stapt en zich bewust wordt van zijn verantwoordelijkheid als mens. Om vervolgens mee te bouwen aan een inclusieve wereld. Goedemorgen Peter!

Emancipatie geldt ook voor witte mannen

Emancipatie wordt vooral geassocieerd met gelijke rechten en kansen voor vrouwen. Terwijl de ware betekenis van het woord eigenlijk is: het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving, vanuit een achtergestelde positie. Dit, de ware betekenis van het woord emancipatie, geldt dus zeker ook voor de man, en de gebieden waar hij achtergesteld wordt of misschien juist zichzelf marginaliseert. En zijn idee dat ‘mannen het moeilijker dan ooit hebben’ bevestigd dat de man zou moeten emanciperen. Want in die uitspraak zit geen enkele reflectie op of connectie met de veranderende wereld om hem heen en daarin zijn eigen positie. Zo verliest hij de aansluiting met de veranderende samenleving.

Verstikkende normen

Ik ben niet de typische witte man. Ik ben niet heteroseksueel, speel vrijelijk met gendernormen, en leef geen huisje boompje beestje leven. Zodoende ervaar ik een systeem in hoe onze westerse samenleving in elkaar zit, waar ik niet helemaal in thuis hoor. Laat staan hoe je dat ervaart als je niet wit bent. Dat patriarchale systeem en de rol die de man daarin speelt wordt steeds meer bevraagd. Normen die als verstikkend worden ervaren, die bij het idee van man zijn horen, en persoonlijk en maatschappelijke problemen veroorzaken. Denk hierbij aan een ongelijk waardesysteem tussen betaald en onbetaald werk zoals we zien in zorg. Of jongeren die binnen dat systeem niet uit negatieve spiralen komen, een handreiking nodig hebben om hun dromen te verwezenlijken. Maar ook vragen rondom identiteit en seksualiteit die binnen dat systeem zeer beperkt de ruimte krijgen. 

Lieve Peter, we willen je erbij, we hebben je nodig

Lieve witte heteroseksuele man, kom uit dat warme bed. Het is onontkoombaar. Er gaat niets kapot, er zal niets verdwijnen, en er wordt niets nieuws bij verzonnen. Maar alles is altijd voortdurend in beweging. Dus lieve Peter, je moet. De wereld verandert, en zoals we het ook gek vinden om nog met een koets van a naar b te reizen terwijl er een trein rijdt, is het ook gek om vast te blijven houden aan andere oude ideeën. (Die eigenlijk alleen maar jou, de witte man, beschermen.) Dus beweeg mee. We willen je erbij, we hebben je nodig. Emancipeer.